Эмацыйны інтэлект - інструмент бітвы з булінгам па-даросламу

Тэма булінга застаецца актуальнай ужо многія гады. Старэйшыя пакаленні памятаюць скандальны фільм «Пудзіла», на прагляд якога ў савецкай школе вадзілі класамі ў выхаваўчых мэтах.

І, тым не менш, дзеці тагачасных прапампаваных гэтым драматычным кінематаграфічным шэдэўрам дзяцей усё роўна працягваюць займацца цкаваннем у школе або становяцца яе ахвярамі. Але, калі аб дзіцячым булінгу, усёткі, кажуць часта, то аб дарослых праблемах цкавання - амаль няма.

Булінг у дарослым узросце завуць мобінгам - ад ангельскага слова mob, што значыць агрэсіўны натоўп, групоўка. Мобінг - гэта адна з формаў псіхалагічнага гвалту, якой характэрна:

вербальная мадэль (з'едлівая іронія, насмешкі, недарэчная крытыка, колкія абразы);
псіхалагічная (шантаж, ігнараванне), фізічная (штуршкі, выспяткі, прычыненне шкоды здароўю);
сэксуальная (пашлыя выказванні, фізічнае дамаганне, пахабныя намёкі);
кібербулінг (траўленне ў сацсетках).

Феномен мобінгу, у асноўным, прысутнічае ў працоўным асяроддзі і можа мець вертыкальны і/або гарызантальны вектар.

Пры вертыкальным кірунку, ганенне адбываецца ад кіраўніка калектыва да аднаго з падпарадкаваных альбо ад калектыва да новага начальніка, якога не прымаюць у «зграю». Такую з'яву называюць босінгам (англ.: boss - начальнік).

Гарызантальны мобінг існуе ў форме неэтычнай праявы аднаго з калегаў ці групы супраць іншага чальца калектыва, часта аднаго.

Выдасканалены мобінг - дэманстрацыя пагарды нямымі спосабамі: пацісканне плячыма, адварочванне погляду, пэўныя жэсты і міміка.

Тэндэнцыя выжывання ахвяры з групы - гэта жывёльная форма паводзін, якую даследаваў вучоны, біёлаг і заапсіхолаг, Конрад Лорэнц. Мобінг у жывёл - гэта сумеснае дзеянне зграі, накіраванае на абарону ад драпежнікаў. Калі каліфарнійскі суслік кідае пясок у вочы грымучай змеі, каб тая адпаўзла далей ад нары сямейства, то такі мобінг - гэта абгрунтаванае дзеянне, даніна дарвінісцкай тэорыі выжывання. У людзей жа, як і заўсёды, ёсць выбар - кідацца ў струмень жывёльных інстынктаў ці ж ужыць прыладу, дадзены нам, як адрозненне ад звяркоў - усвядомленасць.

Мобінг - гэта хвароба групы. Страта бяспекі для чалавека - гэта перакрыцце магчымасці для росту і развіцця. Гэта чорная дзірка, куды сцягваюцца рэсурсы і супрацоўніка, і самой кампаніі. Таму патрэбная прафілактыка, якая грунтуецца на высокім узроўні эмацыйнага інтэлекту кіраўніка.

Што рабіць, каб прадухіліць мобінг, калі вы кіраўнік кампаніі?

Эмпатычная мадэль эмацыйнай праявы павінна стаць вашым даведнікам пры выбары формы камунікацыі (не блытаць з таксічным панібрацтвам);
Наладзьце атмасферу паміж супрацоўнікамі: навучыце іх адкрыта абмяркоўваць пытанні, прыняцця рашэнняў і канфліктаў;
Самі пакажыце сваю адкрытасць у камунікацыі: супрацоўнікі не павінны баяцца падзяліцца меркаваннем, расказаць аб праблеме;
Падтрымлівайце, шануйце, прапампоўвайце супрацоўнікаў;
Давайце зваротную сувязь, аналізуйце, паляпшайце якасць камунікацыі.

Што рабіць, калі вы сутыкнуліся з мобінгам на працы?

Вывучыце дасканала пытанне аб асертыўных паводзінах і як мінімум на тры месяцы ўпрыгожце стыкерам з гэтым словам сваё працоўнае месца (не блытаць з сацыяпатычнай агрэсіўнасцю або «адсмарожанасцю»).
Не дазваляйце падобнае абыходжанне з вамі. Гэта нармальна - даваць адпор, адстойваць межы.
Рабіце сваю працу добра, не залучайцеся самі ў эмацыйныя наступы.
Калі вы сталі ахвярай нападу - ацаніце, ці хопіць вам сіл для супрацьстаяння?
Калі сутыкнуліся з прадузятасцю ад боса - папытаеце данесці прэтэнзіі ў пісьмовай форме.
Не бойцеся вынесці ў публічную плоскасць падобныя выпады - раскажыце аб сітуацыі вышэйшаму кіраўніцтву. Гэта не павінна быць сорамна, бо вы клапоціцеся аб псіхалагічнай бяспецы.

Калі і гэта не дапамагае. Задумайцеся, магчыма, і сапраўды трэба змяніць працу? У балазе прафесійнага росту і захаванні здароўя.

Падвышаючы ўзровень свайго эмацыйнага інтэлекту, мы можам эфектыўна ваяваць з мобінгам на працоўных месцах. Чалавечнасць - гэта не слабасць, а самая запатрабаваная асаблівасць у міжасобаснай камунікацыі. Эмпатыя і разуменне патрэб каманды, падтрымка і адкрытасць, уменне кіраваць сваімі эмоцыямі і станамі - важныя навыкі кіраўнікоў, а асэртыўна - ключавая эмацыйная кампетэнцыя членаў групы. У такіх умовах цкаванне выключаецца, а працоўнае асяроддзе расквітае ў прафесіяналізме і спрыяльнай эмацыйнай сіле.